Burn-outklachten door opeenstapeling van factoren

De ontwikkeling van burn-outklachten wordt met name veroorzaakt door een opeenstapeling of een combinatie van verschillende factoren. Dat blijkt uit onderzoek van TNO in opdracht van het ministerie van SZW naar aanleiding van de gestage stijging van burn-outklachten sinds het einde van de economische recessie in 2014. Het gaat vooral om werkgebonden factoren, persoonskenmerken en maatschappelijke oorzaken. Deze oorzaken kunnen aangrijpingspunten bieden voor de aanpak van burn-outklachten. Het voorkomen van uitval als gevolg van deze klachten is belangrijk.

Burn-outklachten stijgen gestaag sinds het einde van de economische recessie in 2013/2014. TNO deed, op verzoek van het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid (SZW), onderzoek naar de oorzaken, gevolgen en risicogroepen. Werkgebonden factoren, persoonskenmerken en maatschappelijk oorzaken blijken, al dan niet in combinatie, een belangrijke rol te spelen bij het ontstaan van burn-out gerelateerde klachten.

TNO deed een literatuurstudie en heeft analyses uitgevoerd op bestaande gegevensbestanden om het ontwikkelen van burn-outklachten en de waargenomen stijging in deze klachten sinds 2014 te verklaren. Ook is uitgebreid gesproken met zestig werknemers die burn-outklachten rapporteerden, met leidinggevenden, werkgevers en sociale partners.

Mix van factoren

Het ontwikkelen van burn-out klachten wordt vooral veroorzaakt door een opeenstapeling van verschillende factoren. Deze verschillende factoren hangen samen met het werk, de persoon zelf en de maatschappij. Werk-gerelateerde factoren zijn bijvoorbeeld hoge werkeisen, geringe steun van de leidinggevende en ontevredenheid over het salaris. Voorbeelden van persoonskenmerken zijn weinig veerkracht en zelfvertrouwen of een slechte financiële situatie. Maatschappelijke oorzaken lijken vooral via werk- of privéfactoren hun bijdrage aan de ontwikkeling van burn-outklachten te leveren. Pefectionisme, personeelstekort, pestgedrag van collega’s en arbeidsconflicten werden ook genoemd als belangrijke factoren voor de ontwikkeling van klachten.

Maatschappelijke oorzaken

Bovengenoemde risico’s in het werk of de persoonlijke omstandigheden kunnen echter ook verwijzen naar meer maatschappelijke oorzaken van burn-outklachten in het werk zoals het werk in de zorg, de toename van baanonzekerheid door flexwerk of de digitalisering.

De oorzaken kunnen aangrijpingspunten bieden voor de aanpak van burn-outklachten. Het voorkomen van uitval als gevolg van deze klachten is belangrijk. Eerder is al aangetoond dat burn-outklachten kunnen leiden tot ernstiger psychische klachten, langdurig verzuim en uitval uit het werk.

Bron: TNO