Voorkom griep op de werkvloer

Wat kun je als werkgever nog meer tegen de griep doen, naast het aanbieden van de omstreden griepprik?

Elk jaar komt er een griepgolf welke leidt tot veel ziekteverzuimdagen. Elk jaar is er ook dezelfde discussie over de griepprik. Is dit nu wel of niet zinvol? Deze vraag is lastig te beantwoorden, omdat veel partijen zich ermee bemoeien en elkaar ook tegenspreken.

Wat doet zo’n griepprik?
Het RIVM stelt dat: “Door de griepprik maakt het lichaam afweerstoffen aan, waardoor de kans op griep kleiner wordt. Toch kan iemand, ondanks de griepprik, wel de griep krijgen (het is dus niet honderd procent afdoende), maar dan zorgt de griepprik er weer wel voor dat het minder ernstig is.“

Het RIVM schrijft verder op hun website: “De griepprik wordt gratis aangeboden voor kinderen en volwassenen die extra risico lopen om ernstig ziek te worden door griep. Bijvoorbeeld mensen van 60 jaar en ouder, maar ook voor mensen met bijvoorbeeld long- of hartaandoeningen. De griepprik verkleint de kans op griep. Deze mensen ontvangen een uitnodiging voor de jaarlijkse griepprik bij de huisarts. Een griepprik is niet verplicht. Iemand kiest zelf om wel of niet van het aanbod gebruik te maken.”

Een gerenommeerd tijdschrift als The Lancet stelt in 2011 dat “De jaarlijkse griepprik enig effect heeft bij mensen van 17 tot 65 jaar en misschien ook bij kinderen van 6 tot 24 maanden.”

Samenstelling van griepprik
Verschillende andere partijen brengen er tegen in dat de effectiviteit van de griepprik onvoldoende is bewezen. Het griepvaccin beschermt altijd maar voor een deel; er zijn ook griepvirussen waar de griepprik niet tegen helpt. Dit komt omdat het vaccin wordt ontwikkeld op basis van een aantal (en dus niet alle) griepvirussen, die voor het komende griepseizoen worden verwacht. Er is dus geen garantie dat iemand geen griep krijgt omdat er veel verschillende griepvarianten zijn, die bovendien ook nog snel muteren. De Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) bepaalt de samenstelling van het vaccin, hetgeen vaak een variant/mutatie is van het voorgaande jaar.

Melkkoe
Ook is er veel kritiek dat het een ‘melkkoe’ zou zijn van de farmaceutische industrie en de huisartsen. Door deze griepprik standaard aan te bieden, en veel mensen maken er vanuit gewoonte gebruik van, betekent dit aanzienlijk omzet voor deze partijen. Een dag vaccineren levert meer op dan een standaard werkdag voor een huisarts.

Tenslotte is er een algemeen bezwaar dat voor veel vaccinaties geldt. Heeft het zin als een aanzienlijk deel niet deze vaccinatie krijgt. De kans op besmetting blijft dan aanzienlijk.

Wat kan een werkgever tegen griep doen?
Of de griepprik nu wel of niet effectief is, daar spreken verschillende onderzoeken elkaar dus in tegen. Feit is dat een deel van de medewerkers, de chronisch zieken, standaard een oproep via de huisarts krijgen. Of zij ook daadwerkelijk deelnemen, weet je als werkgever niet.
Blijven de andere medewerkers over. Die kun je, op vrijwillige basis, een griepprik aanbieden. Ook nu is het de vraag of zij daadwerkelijk deelnemen. Daarnaast blijft overeind staan dat het effect hiervan niet honderd procent is bewezen.
Je kunt ook gericht medewerkers een griepprik aanbieden, bijvoorbeeld de medewerkers die in het werk veel met mensen in contact komen. Zij hebben tijdens de griepgolf een verhoogde kans op griep en zouden eventueel een griepprik kunnen halen. In de gezondheidszorg is het al heel gebruikelijk dat werkgevers de griepprik aanbieden. De griepprik kan ook zinvol zijn voor bijvoorbeeld baliemedewerkers bij gemeentes of woningbouwverenigingen, brandweerlieden, mensen uit het onderwijs, politiefunctionarissen of stewardessen.

Griep voorkomen
Naast de griepprik kan er veel meer campagne worden gevoerd in een bedrijf of organisatie om griep te voorkomen. Dit gaat dan vooral over hygiëne. Hierbij een aantal tips :

Zorg dat je in goede conditie bent, beweeg voldoende en zoek buitenlucht op
Dit kan de werkgever faciliteren door sport- en beweegprogramma’s aan te bieden. Ook kan het lunchwandelen worden gepromoot. Dit is goed voor de ontspanning, goed voor de conditie en ook nog eens in de buitenlucht.

Was regelmatig je handen met water en zeep
Dit is een open deur, maar goed je handen wassen lukt niet in vijf seconden. Minimaal twintig seconden je handen wassen met voldoende zeep en water is een goede norm. Maak vervolgens je handen droog met een papieren wegwerphanddoek of een schone en droge gewone handdoek. Een papieren handdoek is het meest hygiënisch om te gebruiken. Gebruik je een gewone handdoek, vervang deze dan minimaal elke dag.
Zie ook een filmpje: https://www.rivm.nl/Onderwerpen/H/Hygi_ne/Handen_wassen Als werkgever kun je deze tips en het filmpje laten zien in een werkoverleg of de tips ophangen in het toilet. Aanvullend kun je aan de medewerkers die veel met mensen in contact komen handalcohol beschikbaar stellen. Zo kunnen zij tussendoor de handen desinfecteren.

Tips voor niezen en hoesten
In het algemeen is het goed om je hand of (papieren) zakdoek voor mond/neus te houden als je hoest of niest. Raak ook zo min mogelijk je mond, neus en ogen aan. Hoest en nies zo veel mogelijk in de elleboog. Gebruik consequent papieren zakdoeken of tissues bij hoesten, niezen of snuiten en gebruik ze éénmalig. Gooi ze daarna direct in de vuilnisbak. Als werkgever kun je ook hier mensen over informeren. Daarnaast is het goed om tissues beschikbaar te stellen op elke werkplek en vergaderruimtes.

Maak deurklinken, afstandsbedieningen van beamers, laptops, flatscreens, muizen en toetsenborden regelmatig schoon
Goed schoonmaken is uiteraard altijd van toepassing. Te overwegen is om de schoonmaak voorafgaand aan en tijdens de griepperiode te intensiveren. Dit geldt voor alle werkplekken maar in het bijzonder voor de flexwerkplekken en de andere ruimtes waar veel mensen komen, zoals kantine, vergaderruimtes, koffiezetapparaat/pantry’s en uiteraard ook liften, trapleuningen en toiletten.

Ventileer regelmatig alle werkruimten
De binnenlucht zit vol met stof, vocht en ook ziektekiemen. Hoe meer mensen in een ruimte hoe viezer de lucht uiteindelijk wordt. Door een goede ventilatie kan de binnenlucht zo ‘vers en fris’ mogelijk worden gemaakt.

Voer een frequent verzuimgesprek
Tot slot, hoewel het niet direct over de griep gaat, maar indien een medewerker vaker ziek is (met griep of iets dergelijks) kan er een frequent verzuimgesprek worden gevoerd. In dit gesprek kan gezamenlijk worden bekeken wat er gedaan kan worden om de frequentie terug te dringen.

Al deze tips zijn uiteraard niet alleen op het werk van toepassing. Ook in de privé-omgeving is het goed om regelmatig je huis te ventileren en goed handen te wassen. Kortom een griepgolf in het bedrijf kan deels voorkomen worden doordat medewerkers hun eigen verantwoordelijkheid nemen en ook als je als werkgever voldoende faciliteert.

Handige links:

https://www.trouw.nl/home/waarom-we-moeten-stoppen-met-de-griepprik~abfb9e5b/

https://www.rivm.nl/Onderwerpen/G/Griep/Griepprik

https://www.ntvg.nl/artikelen/griepvaccinatie-als-vakantiegeld/volledig

https://www.medischcontact.nl/nieuws/laatste-nieuws/artikel/the-lancet-griepprik-soms-zinvol.htm

https://mens-en-gezondheid.infonu.nl/ziekten/64202-de-griepprik-zin-of-onzin.html

https://radar.avrotros.nl/dossiers/detail/griep/

https://radar.avrotros.nl/columns/detail/zullen-we-volgend-jaar-dan-maar-allemaal-aan-de-griepprik/