Percentage werknemers met beroepsziekte blijft gelijk, verzuim neemt toe

In de periode van 2014 2018 was er een lichte stijging van 3,2% naar 3,8% in het aantal werknemers met een beroepsziekte die zich in het afgelopen jaar heeft gemanifesteerd. Meer recente cijfers laten echter zien dat 2018 een ‘uitbijter’ was. Net als in 2014, rapporteerden in 2020 3,2% van alle werknemers in de Nationale Enquête Arbeidsomstandigheden (NEA) dat zij in dat jaar één of meerdere beroepsziekten hebben opgelopen die zijn vastgesteld door een arts.

Het totale percentage werknemers met een beroepsziekte, dus ongeacht wanneer deze is begonnen, was in de periode 2014 2020 stabiel (11,1% in 2014; 10,6% in 2020). Opvallend is echter dat de verzuimkosten van beroepsziekten wél fors zijn gestegen. De totale verzuimkosten van de in het afgelopen jaar volgens werknemers vastgestelde beroepsziekten, stegen van 1,3 miljard in 2014 naar 2,6 miljard in 2020; een verdubbeling.

Toename verzuimdagen

De belangrijkste oorzaak van de kostenstijging is de toename van het gemiddeld aantal verzuimdagen door beroepsziekten. Van genoemde stijging in verzuimkosten tussen 2014 en 2020 van 1,3 miljard is bijna driekwart toe te schrijven aan de toename in het aantal verzuimdagen door beroepsziekten. Dat is vele malen meer dan de invloed van veranderingen in loonkosten of veranderingen in het totale aantal werknemers in Nederland.

Opvallend is dat het gemiddeld aantal verzuimdagen in alle jaren veel hoger is in de groep van wie de beroepsziekte zich dit jaar heeft gemanifesteerd, vergeleken met de groep die al langer dan een jaar een beroepsziekte heeft. Dat heeft tot gevolg dat de verzuimkosten per werknemer veel hoger zijn voor beroepsziekten die pas in het afgelopen jaar zijn begonnen, vergeleken met beroepsziekten die men al langer heeft. Het extra hoge verzuim in het eerste jaar van een beroepsziekte geldt vooral voor degenen met een psychische beroepsziekte en voor werknemers die meerdere nieuwe beroepsziekten rapporteren.

Verzuimreductie

Deze cijfers wijzen er op dat werknemers vooral in het eerste jaar na het begin van een beroepsziekte veel moeite hebben om hun werk te combineren met deze nieuwe gezondheidssituatie. Na enige tijd blijkt men gemiddeld bezien beter in staat om met minder verzuim toch te kunnen werken. De reductie in verzuim vanaf het eerste jaar dat de beroepsziekte zich heeft gemanifesteerd kan het resultaat zijn van behandelingen waarmee de klachten van de beroepsziekte geleidelijk minder worden, of het gevolg zijn van werkplek  en taakaanpassingen.

Mogelijk hebben sommige werknemers met een ernstige en met veel verzuim gepaard gaande beroepsziekte hun werk op moeten geven en blijven na een jaar alleen degenen over met een minder ernstige en met minder verzuim gepaard gaande beroepsziekte. Waarschijnlijk ligt de verklaring in een combinatie van de hierboven genoemde opties.

Bron: TNO