Houd je kennis up-to-date: zo zoek je gericht naar informatie

Als preventiemedewerker moet je kennis up-to-date houden. Dat is soms best lastig. Het arbo werkgebied is erg breed. Van blootstelling aan geluid tot het ervaren van werkdruk. En van BHV tot klachten aan het bewegingsapparaat. Hoe zoek je gericht en effectief naar betrouwbare informatie in richtlijnen, werkwijzers en kennis op internet?

Door je eigen vooropleiding en ervaring ben je in sommige onderwerpen al een expert, terwijl andere onderwerpen geheel nieuw zijn. In een eerder artikel is ingezoomd op verschillende methodes die helpen bij het voeren van een goed arbobeleid. Zoals de verschillende arbocatalogi en de basis inspectiemethodes van Inspectie SZW.

Op onze website kun je al veel informatie vinden. Op internet staat nog veel meer informatie. Soms van goede kwaliteit en is de informatie zelf wetenschappelijk onderbouwd. In andere situaties gaat het meer om praktijkervaring en soms is de kwaliteit onvoldoende of is de informatie achterhaald. Omdat wetgeving is veranderd of de wetenschap tot andere inzichten is gekomen.

Effectief zoeken naar informatie
Maar hoe kun je als preventiemedewerker nu effectief gebruik maken van alle informatie, richtlijnen, werkwijzers en kennisdossiers die op internet te vinden zijn? Want vaak ontstaat er verwarring als je teveel informatie in een keer krijgt of als je ongericht informatie gaat zoeken. Een effectieve aanpak ziet er als volgt uit:

1. Stel samen met het management en de ondernemingsraad de belangrijkste twee arbothema’s voor de komende periode vast, bijvoorbeeld voor een (half)jaar.

2. Bepaal vervolgens per thema waar je nu als organisatie op dit thema staat en wat je in de komende periode wilt gaan doen. Bijvoorbeeld: het is een nieuw thema voor ons en we hebben nog niets. Of ons beleid is tien jaar oud en moet worden aangepast omdat het thema steeds urgenter wordt. Of de wetgeving is veranderd en een update van ons beleid is noodzakelijk.

3. Indien het een helemaal nieuw thema is: bekijk eerst de website van een eigen branchevereniging. Dit geeft al gerichte informatie van arbotools en best practices in de eigen branche. Hier kan direct voordeel uit gehaald worden. Zoek ook gerichte informatie op in de abocatalogus van de eigen branche. Ook kun je uiteraard starten met een gericht onderzoek om inzichtelijk te krijgen waar je als organisatie staat en wat de medewerkers hiervan vinden.

4. Zoek vervolgens gericht informatie over alleen de vooraf bepaalde thema’s op een van de websites verderop in dit artikel genoemd. Dit zijn websites die met name zorgen voor de verdieping middels gerichte richtlijnen, werkwijzers etcetera. Hierin is veel (wetenschappelijke) theorie opgenomen in combinatie met tools of een werkwijze/aanpak die bewezen effectief is.

5. Verdeel de informatie in: algemene achtergrondinformatie, effectieve methodes/ aanpak/ tools/ instrumenten, best practices, beleid, wetgeving, richtlijnen, etcetera.

6. Bepaal welke informatie relevant is voor de organisatie gelet op waar je nu staat en wat jouw ambities zijn. Wellicht is sommige informatie niet relevant omdat je al veel verder bent met dit onderwerp. Of omdat je een specifieke aanpak in het verleden al eens hebt geprobeerd en dit in jouw bedrijf niet heeft gewerkt. Kortom; maak een schifting in alle beschikbare informatie en verwerk dit in een samenvatting. Betrek bij deze samenvatting dan wel de uitgangsituatie (waar sta je nu?) en de gewenste situatie (waar wil je eind dit jaar staan, wat is je doel?).

7. Bespreek de samenvatting van alle informatie met het management en de ondernemingsraad (en eventueel de bedrijfsarts/arbodienst). Jij bent immers de kennisspecialist, maar het is belangrijk om de andere stakeholders ook mee te nemen in de gedachtelijn en de kennis te delen. Zo ontstaat er draagvlak en commitment voor een bepaalde actie of aanpak.

8. Stel tenslotte een actieplan op voor de komende periode en voer deze vervolgens ook uit.

9. Evalueer tussentijds en na afronding of het daadwerkelijk heeft opgeleverd wat je voor ogen had. Wellicht kun je praktijkervaringen ook ergens delen zodat dit weer relevante informatie kan zijn voor andere bedrijven.

Relevante websites
Zoals eerder gezegd is er op internet veel te vinden. Het is lastig om hierin keuzes te maken. De onderstaande websites worden veel door arbo-professionals geraadpleegd.

NVAB
Op de site van de NVAB (Nederlandse Vereniging voor Arbeids- en Bedrijfsgeneeskunde, de website van en voor bedrijfs- en arboartsen) zijn diverse richtlijnen en kennisdocumenten te vinden. De richtlijnen zijn gericht op verschillende gezondheidsklachten zoals: psychische klachten, bewegingsapparaat klachten, luchtwegklachten, infectieziekten, kanker, chronische ziekten en ook zwangerschappen.

De richtlijnen zijn ontwikkeld door verschillende onderzoeksinstituten, maar ook bijvoorbeeld de vereniging voor huisartsen. Dit om zoveel mogelijk eenzelfde aanpak te hanteren.

Daarnaast staan op de NVAB-site bijdragen van de verschillende arbo-beroepsgroepen: bedrijfsartsen (NVAB), Arbeids- & organisatiedeskundigen (BA&O), arbeidshygiënisten (NVvA) en Veiligheidskundigen (NVVK). Doel van deze multidisciplinaire richtlijnen is dat alle (eerstelijns) professionals, bedrijfsartsen, eerstelijns psychologen en huisartsen hun deskundigheid nog beter op elkaar afstemmen en werken conform dezelfde richtlijnen en zo de beste zorg bieden. Dit gaat onder andere over werk-privé balans, werkdruk, agressie en geweld, lichaamstrillingen, computerwerk, rugklachten, contacteczeem, etc.

De meeste richtlijnen en kennisdocumenten zijn gratis te downloaden. Het geeft de preventiemedewerkers met name veel achtergrondinformatie hoe er in bepaalde situaties gehandeld en behandeld wordt. Het is deels een medisch ingestoken website, echter per thema staan er ook diverse tips, praktische adviezen en andere effectieve acties benoemd.

Ook staat er veel informatie over de rol van de bedrijfsarts en hoe deze moet handelen bij verwijzingen of hoe deze handelt in het kader van de privacy.
https://www.nvab-online.nl/

STECR
STECR is een expertisecentrum voor het gehele domein van ‘werk, zorg, en inkomen’ met daarbij ‘(arbeids)participatie’ als centraal thema. De STECR Werkwijzers maken deel uit van het wet- en regelgevingscomplex van de Wet Verbetering Poortwachter en worden door UWV en (tucht)rechters toegepast. De werkwijzers zijn opgesteld door arboprofessionals en worden ook veel door deze professionals zelf gebruikt. Dit gaat over onderwerpen zoals leefstijl, eigen regie, werkstress, lage rugklachten, schuldhulpverlening, conflicten, klachten armen en nek. Deze werkwijzers zijn deels theorie en deels ook praktisch van opzet. De oude werkwijzers zijn gratis te downloaden. De recentere werkwijzers zijn te bestellen tegen een kleine vergoeding.
http://www.stecr.nl/

Overige sites
Op de websites van verschillende branches staat ook veel achtergrondinformatie en branchecijfers, instrumenten, tools en toolboxen. De meeste bekende (en ook zeer uitgebreide) is die van de bouwbranche Volandis (voorheen Arbouw): https://www.volandis.nl De informatie is uiteraard gericht op bouwmedewerkers, echter verschillende tools en achtergrondinformatie zijn redelijk algemeen opgesteld en kunnen met (kleine) aanpassingen ook bij andere branches gebruikt worden. Bijkomend voordeel is dan dat je ook een beetje out-of-the-box gaat denken. De eigen branche-informatie kan veel van hetzelfde zijn. Je kan soms als bedrijf meer leren van een geheel andere branche dan alleen maar eigen branche-instrumenten en informatie gebruiken.
Andere sites zijn:
https://www.aeno.nl/
https://www.ao-metalektro.nl/
https://www.vervangingsfonds.nl/

Ook op de verschillende sites van de arbodiensten staat achtergrondinformatie. Dit is vaak summier en commercieel ingestoken (bijvoorbeeld rondom een specifieke aanpak, tool of quickscan). Gerichtere informatie is dan op te vragen bij een professional of de communicatieafdeling.