De invloed van eenzaamheid op welzijn inzetbaarheid
Eenzaamheid is een moeilijk te definiëren iets. Wanneer mag je jezelf eenzaam noemen? Daarom lopen de cijfers over eenzaamheid in Nederland waarschijnlijk ook sterk uiteen. Volgens het RIVM voelt ruim 40 procent van de bevolking zich eenzaam, terwijl het CBS het op 4 procent houdt. De impact van eenzaamheid op welzijn en inzetbaarheid is overduidelijk wel aanwezig. Dus ongeacht hoe groot het probleem precies is: hoe pak je eenzaamheid op het werk aan?
Uit de cijfers van het CBS blijkt dat 4 procent van de Nederlanders zich eenzaam voelt. Onder de beroepsbevolking is dat 3 procent. Zelfs met dat percentage gaat het nog altijd om ruim 250.000 werkenden. Steeds meer instanties en overheidsorganen besteden aandacht aan eenzaamheid
Niet alleen de cijfers, ook de definities van eenzaamheid laten grote verschillen zien. ‘Het is een subjectief begrip,’ legt GZ-psycholoog Marijke Vink van de Arbo Unie, uit. ‘In de kern gaat het om een groot gemis aan kwalitatief goede relaties met anderen. Dit doet zich voor wanneer de behoefte aan echt contact dat we allemaal hebben, de behoefte aan cohesie en verbinding, onvervuld blijft.’
‘Daarvoor hoef je niet alleen thuis te zitten,’ gaat Vink verder. ‘Ook op het werk is eenzaamheid een veel voorkomend fenomeen. In mijn gesprekken met medewerkers en werkgevers komt het onderwerp regelmatig spontaan op tafel. Ik hoor heel diverse verschijningsvormen: de leerkracht die de hele dag voor de klas staat en meer contact met collega’s zou willen. De jeugdwerker met zeer uitgebreide ervaring die een gemis ervaart in aansluiting met zijn veelal veel jongere collega’s in visie en belevingswereld.’
Voorkom de neerwaartse spiraal
Eenzaamheid op het werk wordt volgens Vink verder in de hand gewerkt doordat de werkdruk tegenwoordig hoog is en door technologie menselijk contact steeds meer vervangt. ‘Als alles snel moet, de werkdruk toeneemt en de communicatie verloopt via mails en appjes, dan schiet echt contact er al snel bij in.’
Iedereen kent eenzame momenten of periodes. Vink: ‘Tijdelijk is dat niet erg, maar als het gevoel van eenzaamheid langer aanhoudt, zie je vaak een zichzelf versterkend effect. De medewerker voelt zich alleen, schaamt zich hiervoor, sluit zich af, wordt moeilijker benaderbaar en raakt daardoor nog meer afgezonderd. Als je dat bij een medewerker of collega ziet gebeuren, ben je eigenlijk al de preventieve fase voorbij.’
De impact van eenzaamheid
Eenzaamheid is niet alleen onaangenaam voor wie er last van heeft, het zet ook de deur open naar allerlei psychische en lichamelijke problemen. Van angststoornissen tot een depressie en van slapeloosheid tot een hoge bloeddruk. Vink: ‘Duidelijk is dat we het effect van eenzaamheid op welzijn en inzetbaarheid niet mogen onderschatten. Het is dan ook van belang om het fenomeen zo veel mogelijk buiten de deur te houden. Daar kunnen medewerkers bij wie eenzaamheid op de loer ligt, zelf aan bijdragen, maar ook collega’s, leidinggevenden en werkgevers hebben hierin een rol.’
Bron: ArboUnie