Tafeltennissen na de lunch

Duurzame inzetbaarheid bij de gemeente Lelystad

Wat doen andere organisaties om de duurzame inzetbaarheid van werknemers te vergroten? Gerda Bollemaat, Arbo & preventie coördinator en Ione Bart, HRM beleidsadviseur geven een kijkje bij de gemeente Lelystad, die voornamelijk inzet op ontspanning en het vergroten van de eigen verantwoordelijkheid van medewerkers door het bespreekbaar maken van hun inzetbaarheid.

 

Bij binnenkomst op de eerste verdieping van het stadhuis, valt het direct op: een groot bord kondigt aan dat de stoelmasseur  aan het werk is. ‘Vorig jaar hebben we daar een pilot mee gedaan en dat was een overweldigend succes. Het beeldschermwerk brengt met zich mee dat er veel rug- en nekklachten zijn.  Nu komt de masseur één dag per week en kunnen er 15 mensen gemasseerd worden’, vertelt Gerda Bollemaat, Arbo & preventie coördinator bij de gemeente. Massages zijn niet de enige maatregel die de gemeente neemt tegen rug- en nekklachten. ‘Natuurlijk pakken we ook de oorzaak aan. We leren mensen zelf hun werkplek goed in te stellen en als het complexer wordt, kijkt er een ergonoom mee’, vertelt Bollemaat. Omdat de gemeente sinds vier jaar werkt met flexplekken, is het gemakkelijk kunnen aanpassen van een werkplek belangrijk. Met één druk op de knop zijn de bureaus automatisch te bedienen, armleuningen kunnen in en uitgeklapt en als het nodig is, kunnen werknemers aangepaste computeraccessoires aanvragen, zoals een muismat met ondersteuning.

Fietsbureau
Naast de ‘gewone’ flexplekken, zijn er stiltehokken en afzonderplekken. En op iedere verdieping zijn twee fietsbureaus te vinden. ‘Dit is niet een plek om de hele dag te zitten, maar het is wel leuk om af te wisselen. Terwijl je fietst, kun je heel goed je mail checken. Als je het wilt weten, kun je ook zien hoeveel calorieën je verbrandt of hoeveel kilometer je fietst’, aldus collega Ione Bart, HRM beleidsadviseur. En dan zijn er ook nog de stabureaus, die onder andere gebruikt worden tijdens de re-integratie na een herniaoperatie. ‘Door die stabureaus kan die groep mensen weer eerder starten met werken’, vertelt Bart. Daarnaast is thuiswerken ook altijd een optie. ‘We leggen de focus graag  op wat er allemaal wel mogelijk is. Als een werknemer aangeeft niet naar kantoor te kunnen komen, maar thuis wel een aantal dingen gedaan krijgt, dan is dat perfect. Dat geldt zowel voor incidentele gevallen als voor werknemers die voor langere tijd thuiswerken.’

Belastbaarheid vs. belasting
Naast het faciliteren van geschikte werkplekken, heeft de gemeente Lelystad als speerpunt  het hanteerbaar maken van ervaren werkdruk. ‘We proberen de medewerker meer verantwoordelijkheid te geven om bespreekbaar te maken wat er past binnen zijn levensfase. In het functioneringsgesprek is dit een specifiek onderwerp.  En vooral ook wat er niet past, zonder daar direct op afgerekend te worden door je leidinggevende. We proberen echt een cultuur neer te zetten waarin de medewerker niet alleen sturing geeft aan zijn carrière, maar ook nadenkt over belasting.’ Voor leidinggevenden betekent dat vooral dat zij door middel van aandacht en gesprekken het beste uit hun werknemers moeten zien te halen. ‘Ik probeer leidinggevenden mee te geven dat ze mensenmanagers zijn die er achter moeten komen hoe ze het beste voor de organisatie uit de werknemers halen.’

 

Yogaworkshop voor en door werknemers
Behalve beleid op het gebied van duurzame inzetbaarheid, laat de gemeente medewerkers ook graag meedenken over dit onderwerp. ‘Zo hebben we ieder jaar in november een vitaliteitsweek. Die is uitgegroeid van een simpele gezondheidscheck met weegschaal en bloeddrukmeter, tot een uitgebreide check met vitaliteitscoach die uitleg geeft over wat al die cijfers betekenen. Ook geven werknemers zelf workshops aan hun collega’s. We vragen dan wie er in zijn vrije tijd bezig is met gezondheid en wie daar een workshop over wil geven. Zo hebben we al workshops gehad over yoga, meditatie en voetreflexologie. Dat is een succes, want ze zitten altijd vol. Van de 580 medewerkers, doen er dan zeker 130 mee’, vertelt Bollemaat enthousiast.

 

Ontspanning tussen de werkzaamheden door
De activiteiten die zich klusteren in de vitaliteitsweek, spreiden zich langzaam ook uit over het hele jaar. Dat zijn vooral faciliteiten met de focus op ontspanning, waar eerder juist ingezet werd op sport. ‘In het verleden hadden we een contract voor bedrijfsfitness, maar daar waren hoge kosten aan verbonden, terwijl de groep gebruikers klein was’, zegt Bart. Omdat dat niet eerlijk was, vonden ook de werknemers zelf, wordt het geld nu aan ontspanning op de werkplek besteed. ‘Om te weten waar behoefte aan is, hebben we de teams met hoge werkdruk gevraagd wat zij fijn zouden vinden. Daaruit kwam vooral naar voren dat ze ontspanningsmogelijkheden in het stadhuis wilden, van tafeltennistafels tot een relaxruimte.’

‘Die relaxruimte is over een maand gereed’, vult Bollemaat haar collega aan. Ze ziet voor zich dat werknemers die zich even niet lekker voelen, daar gebruik van kunnen maken. ‘Mensen die zeggen, als ik een paracetamol neem en even ga liggen, kan ik er weer tegenaan. Of zwangeren die even tussendoor moeten rusten maar te ver weg wonen om naar huis te gaan, herintreders die extra rust nodig hebben, het kan allemaal.’

 

Tafeltennistafel
Ook de tafeltennistafel is er gekomen. Het leverde in eerste instantie wel wat commotie op, maar inmiddels is het beeld van tafeltennissende collega’s volkomen normaal. ‘Er zijn collega’s die mailen dat ze erg blij zijn met de tafel, omdat ze weer energie krijgen als ze even een spelletje doen’, vertelt Bollemaat. ‘Het is ook wetenschappelijk bewezen dat je hersenen een stimulans krijgen bij zo’n snelle sport’, vult Bart aan. Over opmerkingen als “kan dat wel, tafeltennissen onder werktijd?” maken de dames zich geen zorgen. ‘We zijn een resultaatgestuurde organisatie, dus de medewerker is zelf verantwoordelijk. En niemand staat hier langer dan een kwartier te tafeltennissen. Bovendien verdient het zich terug, als een potje tafeltennis een afterlunchdip voorkomt, heb je de tijd al gewonnen.’

 

 

Wie niet van tafeltennissen houdt, kan bij de gemeente Lelystad ook een brainstorm houden bij het dartboard. ‘We hebben een speciale ruimte waarin je staand kunt overleggen. Daar hangt ook een dartboard. Collega’s vinden het leuk, het is een andere manier van werken, veel creatiever’, zegt Bart. Hoeveel alle maatregelen opleveren, is voorlopig niet bekend. ‘Het is niet te meten hoeveel dit allemaal oplevert, in de toekomst willen we daar wel mee aan de slag. Wat we wel weten is dat er veel waardering is voor alle dingen die er al zijn. Dat is leuk om te merken en geeft een positieve sfeer.’

Duurzame inzetbaarheid