Werknemers met arbeidshandicap driemaal vaker gepest

Zware cijfers
Dat blijkt uit gegevens van de Commissie Diversiteit van de Sociaal Economische Raad van Vlaanderen (SERV), die zich baseert zich data die verzameld werden in het kader van de Werkbaarheidsmonitor van 2013, een grootschalige enquête die om de drie jaar de kwaliteit van jobs meet bij Vlaamse werknemers en zelfstandige ondernemers.

In die enquête werd aan de werknemers de vraag gesteld of ze tijdens hun dagelijkse bezigheden hinder ervaren door een handicap, een langdurige lichamelijke aandoening, of een langdurige lichamelijke ziekte. 17,9% van de bevraagde werknemers antwoordde hierop bevestigend, wat neerkomt op ongeveer 411.000 werkende personen over heel Vlaanderen. 2,2% gaf aan ‘erge hinder’ te ondervinden en 15,7% beweerde ‘in zekere mate’ hinder te ondervinden.

Het aandeel van de werknemers met een arbeidshandicap was iets groter bij de vrouwen (18,6%) dan bij de mannen (17,1%). Het percentage werknemers met een arbeidshandicap lag het hoogst bij de kortgeschoolde arbeiders (27,1%) en lag ook hoger dan gemiddeld bij geschoolde arbeiders/technici en zorgmedewerkers.Werknemers met een arbeidshandicap werkten vaker deeltijds dan de andere werknemers.

Veel knelpunten
Wie een arbeidshandicap heeft, heeft het niet makkelijk op de werkvloer, zo blijkt. Deze personen kampen vaker dan gemiddeld met werkstress (62,9% tegenover 25,8% bij de personen zonder handicap), motivatieproblemen en een onevenwichtige werk-privé-balans. Jobs zijn dus beduidend minder 'werkbaar' voor mensen met een arbeidshandicap.

Bij de werknemers met erge hinder was, het jaar voorafgaand aan de enquête, 28,4% drie of meer keer thuis door ziekte of een ongeval en was 30,9% meer dan 20 dagen thuis. Voor de werknemers met beperkte hinder gaat het om respectievelijk 13,2% en 18,2% en bij de werknemers zonder hinder om 6,2% en 5,6%. Het verzuim ligt dus meer dan dubbel zo hoog bij de werknemers met een arbeidshandicap.

Opvallend veel pestgedrag
Het meest in het oog springend zijn evenwel de cijfers over pesterijen op de werkvloer. In 2013 gaf 16,1% van de personen met een arbeidshandicap aan gepest te worden op het werk. Voor personen met erge hinder was dit 23,8%, voor personen met een beperkte hinder 15%. Deze aantallen liggen beduidend hoger dan bij werknemers zonder arbeidshandicap (8,2%).

Van de werknemers zonder arbeidshandicap werd 4,2% (minstens één keer) het slachtoffer van lichamelijk geweld in het jaar voorafgaand aan de enquête. 2% was het slachtoffer van ongewenst seksueel gedrag en 8,2% van pestgedrag. Bij de werknemers mét een arbeidshandicap liggen die cijfers stukken hoger. Van de werknemers met beperkte hinder was 5,7% het slachtoffer van lichamelijk geweld, 2,9% van ongewenst seksueel gedrag en 15% van pestgedrag. Bij de werknemers die erge hinder ondervinden gaat het respectievelijk om 7,4%, 4,4% en 23,8%.

Sombere vooruitzichten
Dit alles heeft ook gevolgen voor de toekomstperspectieven van de werknemers met een arbeidshandicap. Van de werknemers met erge hinder acht slechts 37%  zich in staat om hun huidige job tot het pensioen voort te zetten. Iets meer dan de helft (52,2%) denkt hiertoe enkel in staat te zijn indien het werk aangepast wordt (lichter werk, deeltijds werk,…). Ongeveer één op de tien denkt niet in staat te zijn om de huidige job tot het pensioen voort te zetten, ook niet als het werk zou aangepast worden. Bij de werknemers met beperkte hinder liggen die cijfers iets lager, maar nog steeds beduidend hoger dan bij personen zonder arbeidshandicap.

Maatregelen nodig
Werknemers met een arbeidshandicap vormen duidelijk een erg kwetsbare groep. Amper vier op de tien werknemers met een handicap, een langdurige lichamelijke aandoening of ziekte vindt zijn of haar job werkbaar. Dat wijkt sterk af van de werkbaarheidscijfers voor werknemers zonder arbeidshandicap waar bijna zes werknemers op de tien werkbaar werk hebben. Bij werknemers met een zware arbeidshandicap ligt het aandeel met werkbaar werk nog lager.

De Commissie Diversiteit pleit daarom voor een structurele ondersteuning van deze groep om hen aan werkbaar werk te helpen. Daarnaast vragen de sociale partners en kansengroepen ook aandacht voor het hoge pestgedrag ten aanzien van mensen met een arbeidshandicap. Dit fenomeen verdient volgens de SERV dringend verder onderzoek.

Werken aan preventie van pesten op het werk?
Kom naar de praktijkdag Stress en Agressie op het werk. Cokkie Verschuren geeft tijdens deze dag de workshop Voorspellen en interventies van pesten en agressie

Bekijk hier het volledige programma van de praktijkdag op 8 december. 

Dit artikel is met toestemming overgenomen van prevent.be.