Nederlandse werknemers werken vaak onbetaald over

Onbetaald overwerken is eerder regel dan uitzondering op de Nederlandse werkvloer. Dat blijkt uit onderzoek van HR-dienstverlener ADP. Meer dan de helft van de werknemers maakt wekelijks overuren zonder daarvoor betaald te krijgen. Dit sluit aan bij andere Europese landen, waar zelfs bijna zestig procent van de beroepsbevolking onbetaald overwerkt.

ADP onderzocht met ‘The Workforce View’ hoe ruim 10.000 werknemers uit Europa, waaronder 1.400 Nederlanders, denken over actuele thema’s die spelen op de werkvloer en de toekomst van werk. Gemiddeld zeggen Europese werknemers bijna 5 uur per week over te werken. Ondanks de vele aandacht voor de risico’s van een te hoge werkdruk, maken werknemers dus op grote schaal uren in eigen tijd.

Europese werknemers werken regelmatig buiten hun reguliere contracturen zonder daarvoor betaald te krijgen. Een kwart van de Europese werknemers werkt wekelijks tussen de zes en tien uur extra, in Nederland geldt dit voor één op de vijf. Dan zijn er ook werknemers die meer dan tien uur onbetaald overwerken. Dat geldt voor tien procent van de Nederlandse werknemers, in Europa ligt dit op 12 procent.

Risico’s
Het is bekend dat stress, lange werkweken en een hoge werkdruk de risico’s op een slechte fysieke én mentale gezondheid van werknemers flink verhogen. De balans tussen werk en privé slaat volgens dit onderzoek dus regelmatig door richting werk. Overwerk hoeft op zichzelf niet per se schadelijk te zijn, zolang dit maar vrijwillig is en het zich beperkt tot een acceptabel aantal uren.

‘We zien een herkenbaar beeld terugkomen uit het onderzoek,’ zegt algemeen directeur Martijn Brand van ADP Nederland. ‘Het is bekend dat veel werkgevers worstelen met de krapte op de arbeidsmarkt. Dat werknemers daardoor soms langer door moeten werken, past in dat plaatje. Veel werkgevers belonen hun personeel alleen niet voor het overwerk.’

Het onbetaald overwerken lijkt meer regel dan uitzondering: een situatie die voor zowel medewerkers als werkgevers onwenselijk is. Brand: ‘Het risico voor de werkgever is dat dit mogelijk ten koste kan gaan van de motivatie van werknemers. Daarnaast zorgt de werkdruk bij werknemers voor een hoger risico op een burn-out en een verminderde arbeidsproductiviteit.’

Medewerkers in het onderwijs werken het vaakst minimaal vijf uur per week onbetaald over (bijna zeventig procent in de onderzochte Europese landen). In de sectoren IT & telecom en financiële dienstverlening worden de langste weken gemaakt. 1 op de 6 werknemers in deze sectoren maakt wekelijks meer dan tien onbetaalde overuren.

De cijfers uit het onderzoek laten een brede ontwikkeling zien die vraagt om actie.  ‘De economische groei en toenemende krapte op de arbeidsmarkt stelt werkgevers en hun medewerkers voor belangrijke uitdagingen,’ zegt Brand. ‘Hiervoor zullen zij samen een oplossing moeten vinden. Dat kan bijvoorbeeld door repeterend werk deels te automatiseren of te vereenvoudigen. Hierdoor kunnen werknemers zich focussen op hun toegevoegde waarde en werkgevers sturen op de kwaliteit van de output in plaats van gewerkte uren.’

Werk dat ertoe doet, zorgt voor meer motivatie en betrokkenheid. Brand: ‘Als overwerk toch echt nodig is, zorg dan dat dit gesignaleerd en gewaardeerd wordt. Uiteindelijk zijn gemotiveerde en gezonde medewerkers bepalend voor het succes van een organisatie.’

Bron: ADP