Wéér een RI&E?

Een aantal maanden geleden werd mij gevraagd een nieuwe risico-inventarisatie en -evaluatie (RI&E) te laten uitvoeren voor een organisatie. Anderhalf jaar geleden had ik binnen dit bedrijf al eens een RI&E uitgevoerd. Mijn reactie naar de opdrachtgever was: ‘Heb ik vorig jaar de RI&E dan niet goed uitgevoerd?’ Er kwamen twijfels op het gezicht van de werkgever en hij vroeg wat ik bedoelde.

Steeds vaker worden er via de vraagbaak op de website van de Beroepsvereniging Arbo Adviseurs vragen gesteld over hoe vaak een RI&E uitgevoerd dient te worden. Sommige bedrijven voeren wel ieder jaar een RI&E uit, maar hebben geen tijd om het plan van aanpak uit te voeren.

Waaróm voeren we een RI&E uit? Een belangrijk onder­deel voor het opstellen van een arbo-beleidsvoering is het uitvoeren van een risico-inventarisatie en het op basis daarvan maken van een plan van aanpak. Vervolgens moet er periodiek evaluatie van het beleid plaatsvinden. Dat is nodig om dit beleid eventueel bij te stellen op basis van actuele ontwikkelingen en nieuwe inzichten. Maar moet je daarvoor ieder jaar een RI&E uitvoeren?

Als je eenmaal een goede RI&E hebt gemaakt, kun je hier jaren mee vooruit. Een goede RI&E is af wanneer alle nadere inventarisaties zijn uitgevoerd en een gedegen plan van aanpak is gemaakt dat SMART is.

Ben je dan klaar? Nee, wanneer er ver- of nieuwbouw is, of een nieuw productieproces, dan moet de RI&E meteen uitgebreid en aangepast worden op dit onderdeel. Of wanneer een afdeling te kampen heeft met veel ongevallen, een hoog verzuim of veel van dezelfde ziekten, dan vindt er nader onderzoek plaats en de nieuwe resultaten worden opgenomen in de RI&E en het plan van aanpak. Een RI&E moet bovenal een ‘levend’ document zijn.

Het steeds opnieuw uitvoeren van een RI&E kost veel tijd en energie. En die tijd kunnen we beter gebruiken voor het uitvoeren van het plan van aanpak. Te vaak zie ik dat we een RI&E maken en ook nog een plan van aanpak en dan… niets meer doen. Of dat er veel functiewisselingen zijn en slechte overdracht, en ja, dan komt de opmerking weer: We moeten een RI&E uitvoeren! Is dit om tijd te rekken of om uit te stralen dat men zo actief met het arbobeleid bezig is?

Ik ga altijd eerst kijken welke activiteiten er uit het plan van aanpak nog niet gerealiseerd zijn en deze ga ik eerst oplossen voordat ik een nieuwe RI&E ga uitvoeren.

In de Arbowet (zie www.arbowetweter.nl) staat dat de inventarisatie moet worden aangepast zo dikwijls als de daarmee opgedane ervaring of gewijzigde werkmethoden of werkomstandigheden daartoe aanleiding geven. Tevens is een aanpassing noodzakelijk indien de ontwikkelingen in de wetenschap en de techniek daartoe aanleiding geven. In de praktijk betekent dit een aanvulling van de risico-inventarisatie op het moment dat:

• nieuwe machines, hulpmiddelen, bedrijfsstoffen en werkmethoden geïntroduceerd worden,
• er ingrijpend verbouwd is, en
• ingrijpende wijzigingen van taken van de medewerkers hebben plaatsgevonden.

Wanneer je toch een RI&E gaat uitvoeren, maak dan gebruik van branchespecifieke instrumenten (zie www.rie.nl). Het voordeel daarvan is dat ze heel specifiek toegeschreven zijn op de gevaren die in de eigen branche voorkomen. Nadeel is dat bedrijven binnen een branche toch ook soms weer grote verschillen vertonen, waardoor het risico bestaat dat er bepaalde aspecten niet of onvoldoende belicht worden. Kijk dan eens naar de algemene instrumenten (bijv. www.ima-online.nl).