Op weg naar simpeler stelsel voor langdurige ziekte

Het huidige stelsel voor langdurige ziekte en arbeidsongeschiktheid is te ingewikkeld. De Onafhankelijke commissie toekomst arbeidsongeschiktheidsstelsel is opgericht om het huidige stelsel te analyseren en om met een advies te komen om het stelsel te versimpelen. Onlangs bracht de commissie advies uit aan het kabinet.

Knelpunten huidig arbeidsongeschiktheidsstelsel

Het arbeidsongeschiktheidsstelsel staat door meerdere factoren onder druk. De Onafhankelijke commissie toekomst arbeidsongeschiktheidsstelsel (OCTAS) schetste vorig jaar in hun probleemanalyse de complexiteit en knelpunten van het huidige stelsel. Een voorbeeld daarvan is het tekort aan verzekeringsartsen die beoordelen hoe ziek of arbeidsongeschiktheid een werknemer is die een WIA-uitkering wil.

Alternatieven voor huidige stelsel

In het advies presenteerde de OCTAS 3 alternatieven die het huidige, complexe stelstel voor ziekte en arbeidsongeschiktheid versimpelen. Ook doet de commissie een aantal voorstellen om knelpunten voor mensen zonder (recent) arbeidsverleden aan te pakken. Voor mensen zonder arbeidsverleden is het huidige stelsel namelijk heel complex. OCTAS doet daarom ook verschillende voorstellen om de dienstverlening te intensiveren of beter aan te sluiten bij de behoeften.

Huidige stelsel beter

‘Huidige stelsel beter’ is de eerste variant die OCTAS schetst. In deze variant worden een aantal maatregelen gegeven om het huidige stelsel minder complex, maar menselijker en begrijpelijker te maken. De WIA wordt bijvoorbeeld eenvoudiger door voor de hoogte van de uitkering uit te gaan van 1 regeling, in plaats van de huidige 3. Vooral mensen die eerder een flexibel contract hadden met een laag inkomen, hebben baat bij deze eerste variant.

Werk staat voorop

In de variant ‘Werk staat voorop’ ligt de nadruk op wat mensen wel kunnen, in plaats van wat ze niet kunnen. Deze variant bestaat uit een werkwijze waar eerst wordt gekeken naar de mogelijkheden van re-integratie. Zo wordt voorkomen dat iemand te snel het label ‘arbeidsongeschikt’ krijgt. Daarna volgt de arbeidsongeschiktheidsbeoordeling. Mensen die niet kunnen re-integreren, komen dan in aanmerking voor een arbeidsongeschiktheidseinduitkering (AO-einduitkering).

Basis voor werkenden

In de derde en laatste variant ‘Basis voor werkenden’ schetst OCTAS 1 gelijke regeling voor alle werkenden. Zowel werknemers als zelfstandigen worden op dezelfde manier beoordeeld, ondersteund en begeleid naar eventuele re-integratie. De regeling zou het stelsel geschikter maken voor mensen die afwisselend of tegelijkertijd in loondienst en als zelfstandige werken.

Bron: Arboportaal