In Nederland was al per 1 januari 2012 het Arbobesluit Artikel 4.97 gezondheidszorg en diergeneeskunde aangescherpt met de verplichting om veilig werkmateriaal toe te passen in situaties waarbij infecties overgedragen kunnen worden. Per 1 januari 2013 is ook de Europese Richtlijn van kracht geworden.
In onderzoek (vd Molen 2011) is aangetoond dat het aantal prikincidenten sterk kan verminderen bij toepassing van bijvoorbeeld veilige naalden en ander scherp materiaal in de gezondheidszorg, zeker als er ook beleidsmaatregelen worden genomen. Ook is het recappen, dat nog dagelijkse op vele plekken gebeurt, voortaan officieel verboden.
De praktijk
Deskundigen uit te praktijk, als Frans-Hubert Vossen en Paul van Wijk, menen dat een verbod onvoldoende is als er geen handhaving aan verbonden is. Je zou leidinggevenden, veiligheidskundigen en Arbeidsinspectie zouden in de ideale situatie naaldencontainers bijvoorbeeld op gerecapte naalden moeten controleren. Of nog beter: het hele systeem onder de loep moeten nemen.
Ook tand- en huisartsen
Bij tandarts- en huisartspraktijken zal controle nog moeizamer gaan. Ook daar zal men uitgebreid aan voorlichting moeten doen en zou bijvoorbeeld het gebruik van coaches, die dan tevens de gehele biologische veiligheid meenemen, van nut kunnen zijn. Veilige materialen zijn de laatste jaren steeds goedkoper geworden.
Artikel 4.97 Arbobesluit Gezondheidszorg en diergeneeskunde dat sinds 1 januari 2012 in Nederland van kracht is luidt:
In aanvulling van artikel 4.85 wordt bij de risicoinventarisatie en –evaluatie van gevaren, verbonden aan andere dan microbiologisch diagnostische arbeid in de gezondheidszorg en in de diergeneeskunde, aandacht besteed aan:
- de onzekerheid omtrent de aanwezigheid van biologische agentia en de daaraan verbonden gevaren bij patiënten of dieren en in monsters of materiaal van patiënten of dieren.
- de aard van aan het werk verbonden gevaren.
Bij de in het eerste lid bedoelde arbeid worden ter bescherming van de veiligheid en gezondheid van de betrokken werknemers doeltreffende maatregelen genomen.
Deze bestaan in ieder geval uit:
- Het opstellen en bekend maken van ontsmettings- en desinfectieprocedures aan de betrokken werknemers;
- Het opstellen en bekend maken van procedures voor een veilige omgang met en verwijdering van met biologische agentia besmet afvalmateriaal;
- Het ter beschikkingstellen van een medisch hulpmiddel met ingebouwd veiligheids- en beschermingsmechanisme, indien er gevaar is voor letsel of infectie door een scherp medisch hulpmiddel;
- Het verbod op het terugzetten van doppen op injectienaalden.
Kant en klare vaccinatiespuiten voor de jaarlijkse seizoensinfluenza moeten dus nu standaard een veiligheidsvoorziening hebben.
Bronnen
Eaton, M.T. Recappen van injectienaalden is verboden. NTvT 2013
van der Molen H.F., Sluiter J.K., Frings-Dresen, M.H. W. Preventie van prikaccidenten door gedragsverandering. Amsterdam, april 2008. Rapportnummer: 08-01
Arbobesluit Toxische stoffen en biologische agentia. Hoofdstuk 4. Gevaarlijke stoffen en biologische agentia. Afdeling 9. Artikel 4.85.
Raad van de Europese Unie. Richtlijn 2010/32/EU tot uitvoering van de door HOSPEEM en EPSU gesloten Kaderovereenkomst inzake de
Preventie van scherpe letsels in de ziekenhuis- en gezondheidszorgbranche. Publicatieblad van de Europese Unie L134/66. 10-5-2010.