Kwaliteit bodemas nog niet verbeterd na strengere milieuwetgeving
In de grond-, water- en wegbouw gelden, om milieurisico’s te verminderen, sinds medio 2021 voor het toepassen van bodemas strengere kwaliteitsnormen. Bodemas is het restproduct dat ontstaat bij het verbranden van bedrijfsafvalstoffen en huishoudelijk afval in afvalenergiecentrales. De nieuwe wetgeving heeft als doel dat de bodemas opgewerkt wordt naar hogere kwaliteit. De Inspectie Leefomgeving en Transport constateert dat het gewenste effect uitblijft en dat de afzetmarkt voor bodemas verschuift. Ondanks dat er bij het toepassen van bodemas risico op milieuvervuiling is, leidt het gebruik van bodemas niet tot gezondheidsrisico’s.
Afvalenergiecentrales en opwerkbedrijven halen waardevolle stoffen uit bodemas, het restproduct dat ontstaat bij het verbranden van huishoudelijk afval en bedrijfsafvalstoffen in afvalenergiecentrales. Bij dit opwerken zijn extra inspanningen nodig om de kwaliteit van bodemas te verbeteren. De opwerkers van bodemas verrichten deze extra inspanningen niet en zoeken naar nieuwe afzetmarkten voor bodemas.
Vrijkomen van verontreinigingen na functieverlies
De Inspectie Leefomgeving en Transport (ILT) waarschuwt voor risico’s op milieuvervuiling bij het opwerken, omdat de verontreinigingen in deze bouwstoffen vrij kunnen komen na functieverlies in deze nieuwe afzetmarkt en ook omdat er onvoldoende zicht is op waar ze precies worden toegepast. Er zijn geen gezondheidsrisico’s gebonden aan het opwerken van of werken met bodemas.
De bodemas wordt nu, sinds de nieuwe normen, vaker verwerkt in mengsels van een of meerdere (afval)stoffen met toevoeging van een bindmiddel; de zogenoemde immobilisaten. Ook wordt de bodemas als vulmiddel toegevoegd in de betonindustrie, zoals vloeren, bakstenen, betonblokken, prefab betonderdelen. De waardevolle stoffen uit de as worden elders gerecycled. Bodemas wordt onder meer gebruikt als fundering van wegen, ophoging bij geluids- en zichtwallen en in steun- en afdeklagen bij stortplaatsen.
Hergebruik van bouwstoffen
De ILT stimuleert veiliger en duurzamer gebruik van bodem en secundaire bouwstoffen, zodat bij hergebruik van bouwstoffen en grond rekening wordt gehouden met directe en lange termijn gevolgen voor bodem of grond- en oppervlaktewater. De ILT handhaaft wet- en regelgeving op dit gebied en geeft signalen af als ze in de praktijk ontwikkelingen ziet die de circulaire economie in de weg staan. In Nederland zijn vier erkende afvalverwerkers en in 2021 onderzocht de ILT deze bedrijven.