Hoe wordt thuiszorg veiliger?
Hoe kan de veiligheid voor medewerkers in de thuiszorg worden gewaarborgd? Op basis van ervaringen op de werkvloer in het Waals Gewest en Brussel en in Quebec, reikt een gezamenlijke studie van de Universiteit van Bergen en het Quebecs Instituut IRSST enkele antwoorden aan.
Het vaststellen van de grenzen van het werk
Gezinshulpen en sociaal werkers worden vaak geconfronteerd met vragen die buiten hun opdracht vallen. Maar wegens de affectieve band kunnen ze het heel moeilijk hebben om die verzoeken te weigeren. De thuishulpdiensten moeten dus de toegelaten taken omschrijven. Ze moeten ook de verboden taken verduidelijken. Er moet duidelijk worden gecommuniceerd met de cliënten en hun omgeving over de voorwaarden waarin de hulp zal worden geboden, meer bepaald op het gebied van hygiëne, veiligheid van de werkplaats en van het materiaal dat ter beschikking is. De onderzoekers benadrukken dat het sluiten van een overeenkomst om elkaar wederzijds respectvol te behandelen een goede relatie kan bevorderen.
De werkomgeving aanpassen
In Quebec worden de diensten voor thuishulp en thuiszorg er sterk toe aangespoord om hun klanten te vragen minimale aanpassingen uit te voeren in de badkamer om het werk van de gezinshulpen en sociale werkers te vergemakkelijken. Dit is bijzonder belangrijk omdat uit studies is gebleken dat deze werknemers meer dan de helft van de tijd die aan hygiëne wordt besteed, doorbrengen in houdingen die belastend zijn voor de rug of voor de onderste ledematen. Indien geweigerd wordt om enkele ergonomische aanpassingen te doen, kan de dienstverlening worden stopgezet. Er worden zelfs contracten ter ondertekening voorgelegd aan de gebruikers. Sommige dienstverleners stellen indien nodig uitrusting ter beschikking van hun cliënten om de werkomgeving bij hen thuis te verbeteren;
De thuiszorgers inspraak geven in de suggesties tot aanpassing is een garantie voor doeltreffendheid. Maar de deskundigheid van specialisten is ook noodzakelijk.
De werksituaties stabiliseren
In thuiszorgdiensten worden vaak veel prestaties van korte duur verricht. De werksituaties stabiliseren houdt in dat de dienstverleners de mogelijkheid hebben om door praktische ervaring competenties (onder meer relationele vaardigheden) te verwerven die bijzonder nuttig zijn om hun werkbelasting te regelen en zich te beschermen. Als de zorgverlener zijn cliënten goed kent, kan hij ze ertoe brengen om actiever mee te werken aan de zorgverlening, wat leidt tot een vermindering van de lichamelijke belasting en tot tijdswinst. Door teamwerk kan de belasting die verband houdt met een zware casus verdeeld worden over schillende zorgverleners.
Andere voordelen: een meer flexibele organisatie bij afwezigheden en samenwerking tussen verschillende generaties, wat een factor is die de gezondheid op het werk beschermt en het doorgeven van kennis van de werknemers met de meeste ervaring naar de nieuwelingen bevordert. Teamwerk maakt het ook mogelijk om de emoties die gepaard kunnen gaan met pijnlijke gebeurtenissen beter op te vangen.
Tijd maken voor uitwisseling
Om het isolement van de dienstverleners te bestrijden, zouden de diensten door middel van (formele en informele) vergaderingen de uitwisseling en de collectieve evaluatie van de beroepsregels moeten aanmoedigen, tussen beroepsbeoefenaren en met andere interveniënten.
Opleidingen aanbieden
Rekening houdend met de evolutie van het profiel van de cliënten kunnen specifieke opleidingen de professionaliteit bevorderen en thuiszorgers beter voorbereiden op hun taak. Bijvoorbeeld op het gebied van bepaalde leeftijdsgebonden aandoeningen zoals dementie.
De overdracht van vakkennis organiseren
Het verzorgingspersoneel zal binnenkort in groten getale met pensioen gaan. Maar meestal wordt de kennis van de ervaren personeelsleden niet overgedragen aan de nieuwkomers. Toch beginnen enkele programma’s voor de integratie van nieuwelingen op te duiken: ze worden dan gedurende verschillende dagen (2 tot 5 dagen naargelang van hun ervaringsniveau en van de instelling) begeleid door ervaren werkneemsters.
Onderzoeksrapport: Prévention des risques dans l’aide et les soins à domicile - Expérience croisée de bonnes pratiques organisationnelles au Québec et en région Wallonie-Bruxelles, IRSST.
Bron: Sentral.be